Fed’in son faiz indirimi kararı sonrası dünya piyasaları, BIST, altın ve Nasdaq nasıl etkilenecek? Ekonomide neler değişecek?
1. Faiz indirimi kararının arka planı
Öncelikle, Fed’in temel amacı piyasaları teşvik etmek, kredi maliyetlerini düşürmek ve ekonomik aktiviteyi canlı tutmak. Faiz indirimiyle birlikte bankaların borç verme maliyetleri düşer, tüketici ve şirket borçlanması artabilir, dolayısıyla ekonomi ısınabilir. Bu bağlamda şu üç ana mekanizma devreye girer:
-
Kredi maliyetlerinin düşmesi → tüketim artışı, şirketlerin yatırım yapma eğilimi.
-
Doların ve genel olarak sabit getirili yatırım araçlarının cazibesinin azalması → sermaye daha riskli varlıklara kayabilir.
-
Faizlerin düşmesiyle hisse senetleri ve diğer varlıklara olan talep artabilir, ancak aynı zamanda ekonomik zayıflığın göstergesi olarak da algılanabilir.
2. Dünya piyasalarına yayılımı
Şimdi biraz küresel etkiler, emerging markets (gelişen piyasalar) ve Türkiye gibi ekonomiler açısından ne olabileceğine bakalım.
-
ABD’nin faizini indirmesi, özellikle gelişmiş piyasalardaki hisse senedi ve emlak piyasalarına canlılık sağlayabilir. Çünkü kredi maliyeti düşük olunca yatırım yapılabilir alan artar.
-
Öte yandan, bu kararın “ekonomi zayıflıyor, faiz indirimiyle destek geliyor” şeklinde yorumlanması da mümkündür. Bu durumda risk iştahı azalabilir, güvenli limanlara yönelim artabilir.
-
Gelişen piyasalarda (örneğin Türkiye gibi) ABD faizi düşerse, doların diğer para birimlerine göre değer kaybetmesi beklenebilir. Bu, yabancı yatırımcı için cazip olabilir ancak riskler de var. Çünkü gelişen piyasaların dış borcu, dolar cinsinden maliyetleri açısından hassas olabilir. Araştırmalara göre ABD para politikası değişimleri gelişen ekonomilerde daha büyük “spill-over” yani yayılma etkisi yaratabiliyor.
3. Türkiye açısından ve BIST’e yansıması
Türkiye özelinde, BIST 100 gibi yerel endeksler için olumlu ve olumsuz senaryolar var.
Olumlu senaryo:
Faizlerin global ölçekte düşmesiyle Türkiye’ye yabancı sermaye girişi artabilir. Bu da BIST için pozitif baskı yaratabilir. Ayrıca TL’nin görece istikrar kazanması durumunda hisse senetleri ve kurumsal yatırımlar desteklenebilir.
Olumsuz senaryo:
Ancak Fed faiz indirimi “ekonomik bir yavaşlama geliyor, destek geliyor” anlamı taşırsa, global talep zayıflar, Türkiye ihracat açısından olumsuz etkilenebilir. Ayrıca Türkiye’de yüksek faiz ortamı devam ediyorsa, yabancı yatırımcı hala “yüksek risk” algısıyla uzak durabilir.
4. Altın ve diğer güvenli varlıklar
Faiz indirimi, klasik olarak altın gibi güvenli liman varlıklarının değerini etkiler. Çünkü faizlerin düşmesiyle para maliyeti azalır, alternatif yatırım araçlarının getirisi görece düşer; bu da altına yönelimi artırabilir. Yani altın fiyatları yükselme eğilimi gösterebilir.
Aynı zamanda, eğer bu faiz indirimi ekonomik zayıflığın işareti olarak algılanırsa, riskten kaçış artar ve yine altın gibi varlıklara talep artar.
5. Nasdaq ve teknoloji odaklı piyasalar
ABD’de teknoloji ağırlıklı endeksler — örneğin Nasdaq Composite — faiz indirimi kararından genellikle olumlu etkilenir. Neden? Çünkü teknoloji şirketleri çoğunlukla geleceğe dönük büyüme vaatleri sunar ve borçlanma maliyetleri düşük olunca yatırım-büyüme ortamı desteklenmiş olur.
Ancak dikkat: Bu olumlu etkinin süreci kısa vadede olabilir. Çünkü eğer faiz indirimi ekonomide ciddi bir yavaşlama beklentisiyle yapıldıysa, büyüme beklentisi de zayıflayabilir ve teknoloji hisselerinde de düşüş görülebilir.
6. 3-6 ay sonra ne olabilir?
-
Kısa vadede yatırımcılar “daha düşük kredi maliyeti – daha yüksek hisse senedi” diye düşünebilirler, bu nedenle hisse piyasaları piyasasına pozitif tepki verebilir.
-
Orta vadede (3-6 aylık süreçte) ise ekonomik veriler yakından izlenecek: İstihdam, tüketim, üretim gibi. Eğer bu veriler zayıf çıkarsa, “faiz indirimi yeterli değil” algısı oluşabilir ve piyasalarda oynaklık artabilir.
-
Döviz kuru açısından, ABD faizi düşerse dolar diğer para birimlerine karşı zayıflayabilir. Bu durum Türkiye gibi ülkelerde TL açısından olumlu olabilir ama ülke dış borcu yüksekse riskler artabilir.
-
Altın ve diğer güvenli varlıklar “ekonomik yavaşlama” senaryosu baskın olursa cazibesini koruyabilir veya yükselebilir.
-
Gelişen piyasalar açısından, faiz indirimi akımı global ölçekte yayılırsa sermaye akışı artabilir; ancak sermaye kaçışı riski de unutulmamalı.
7. Sonuç olarak…
Özetle: Bu faiz indirimi kararı bir “promo kodu” gibi düşünülebilir — piyasaya “çekim gücü” verilmiş oldu. Ancak önemli olan bunu nasıl kullanacağın, ne kadar zamanla karşılık bulacağı ve ekonominin bu adımı destekleyip desteklemeyeceği.
-
Hisse senetleri: Kredi maliyeti düştükçe pozitif. Ama ekonomide kırılganlık varsa temkinli olmakta fayda var.
-
Altın ve güvenli varlıklar: Ekonomik güçsüzlük sinyali verirse yönleri yukarı olabilir.
-
BIST ve Türkiye: Yabancı sermaye girişine bağlı olarak olumlu olabilir — ama ülkenin kendi risk faktörleri (kur, faiz, dış borç) göz önünde olmalı.
-
Nasdaq / teknoloji: Faiz indirimi büyüme odaklı şirketler için pozitif bir katalizör olabilir ama büyüme beklentileri kırılırsa ters tepki olabilir.
COMMENTS